Betekenis
Van legende tot symbool
BRABO EN REUS ANTIGOON
De naam Antwerpen zou een verbastering zijn van het woord "Handwerpen" en vindt zijn oorsprong in de legende van de Romeinse soldaat Brabo die de stad Antwerpen van het terreur van reus Druoon Antigoon verloste.
Volgens deze legende zou de wrede reus Druoon Antigoon van iedere schipper die op de Schelde passeerde een hoge tol eisen, namelijk in de vorm van de helft van hun scheepsvracht. Indien men weigerde of niet in staat was om deze tol te betalen werd door de reus genadeloos een hand afgehakt.
Aan deze wreedheden kwamen echter een einde toen op een dag Silvius Brabo met zijn schip voorbij zeilde en hij door de reus werd gesommeerd om ook tolgeld te betalen. Brabo weigerde om aan de onrechtvaardig hoge eis van de reus te voldoen en trok vervolgens moedig ten strijde. In dit gevecht werd de reus gedood, waarna Brabo de reusachtige hand van Antigoon afhakte en deze in de Schelde wierp.
Ter herinnering aan dit 'handwerpen' werd de nederzetting die ontstond op de oever naast de Schelde, Antwerpen genoemd en werd de hand het symbool van de stad. Vele jaren later zal de hand de inspiratiebron voor de creatie van de meeste bekende delicatesse van de Scheldestad zijn.
Dit filmpje, gemaakt voor Encora, illustreert op een toegankelijke manier de 'Legende van Brabo'. Credits: PezEye
Van symbool tot delicatesse
HET KOEKJE
Het befaamde koekje bestaat sinds 1934. Aan de oorsprong van het Antwerps Handje ligt een wedstrijd, georganiseerd door de Koninklijke Vereniging van Meester Banketbakkers van Antwerpen. Deze vakmensen wilden Antwerpen een culinaire specialiteit schenken. Drieënveertig leden van de banketbakkersvereniging deden mee. Een onafhankelijke jury koos uiteindelijk voor het dessertkoekje van banketbakker Jos Hakker. Het koekje kreeg vrij snel lokale bekendheid. De oorlogsjaren waren echter niet de meest geschikte periode om de Handjes naar een hoger niveau te tillen.
Pas in 1956 werd een herwaardering van het Antwerps Handje doorgevoerd. Er werd een reglement opgesteld waarin onder meer vorm, samenstelling en verpakking door een octrooi werden beschermd. Enkel leden van de Syndicale Unie voor Brood-, Banket-, Chocolade en IJsbedrijf mogen sindsdien het koekje vervaardigen en verkopen.
HET CHOCOLADE HANDJE
Sinds 1971 kent Antwerpen, naast het geliefde dessertkoekje, ook het Antwerpse Handje van chocolade. De eerste chocolade versie had oorspronkelijk geen vulling, de zogenaamde caraque. Later, in 1982 werd aan de chocoladebewerkers van Antwerpen gevraagd een nieuw Antwerps Handje met vulling te creëren. Gekozen werd uiteindelijk voor een vulling van marsepein op smaak gebracht met de Antwerpse likeur Elixir d’Anvers, nipt gevolgd door een handje met een smeuïge hazelnoot pralinévulling.
Tot op de dag van vandaag zijn de caraque en de gevulde Antwerpse Handjes vaste traditie en een Antwerps kwaliteitsproduct.
ERKENNING ALS STREEKPRODUCT
Sinds 2006 is het Antwerps Handje als koekje officieel erkend als Vlaams streekproduct. In 2008 kregen ook het volle chocolade handje, de caraque, en het chocolade handje met een vulling van marsepein en Elixir d'Anvers dezelfde status toegewezen door VLAM (Vlaams centrum voor Agro- en Visserijmarketing).
